Gorski vijenac za kontrolni

Gorski vijenac
Petar Petrović Njegoš

• "Glas kamenštaka" ,spev
• "Svobodijada"
• "Pustinjak cetinjski", zbirka lirskih pesama
• "Lijek jarosti turske"
• "Luča mikrokozma", filozofsko-refleksivni spev posvećen učitelju Simi Milutinoviću Sarajili
• "Ogledalo srpsko", zbirka narodnih pesama
• "Lažni car Šćepan Mali", drama
• "Noć skuplja vijeka", ljubavna pesma

-prvobitni nazivi: Izvi iskra, Izvita iskra, Izvijanje iskre METAFORA (početak borbe za slobodu)

GORSKI-Crna Gora
VIJENAC-skup svih crnogorskih junaka, njihove krune

osnova dela: epska tradicija i istorija
1. slavna prošlost srpskog naroda (Kosovski boj, Prvi srpski ustanak)
2. istraga poturica na Badnje veče (početak 18. veka)

Nove dimenzije dela (misaoni nivoi):
1. moralističko-filozofski (iguman Stefan)
2. istorijsko-rodoljubivi (kolo i glavari)
3. psihološki (vladika Danilo)

-posvetio Karađorđu (izvi iskra prvog otpora protiv Turaka)

-praznine: *izbačeno cezurom
*nikad nije bilo teksta
Žanrovsko određenje dela:

1. drama: *da a) popis lica
b) dijaloška forma bez pripovedanja i opisivanja junaka, scena i događaja
c) didaskalije (remarka)

*ne a) radnja teče sporo
b) didaskalije nisu u zagradama
c) nema podele na činove, pojave i scene
d) nema tri jedinstva drame

2. lirsko: emocije, raspoloženja, refleksije, meditacije vladike Danila, svatovske p esme, monolozi igumana Stefana i vladike Danila

3. epsko: naglašena narativnost, veliki broj junaka, razvučena drama {logičnije mi je da je RADNJA, ali mi piše DRAMA}

dramsko i epsko i lirsko(spoj) vrhunac poetskog pevanja

-"Epska priča o drami crnogorskog naroda s lirskim slojevima."

Kompozicija - vremenski princip
I - prva skupština - Trojice (proleće) - Lovćen - 1 dan
II - druga skupština - Mala Gospojina (rana jesen) - Cetinje - 2 dana i 1 noć
III - Badnje veče - 6. januar - veče, noć i dan do ručka

-Snovi - podsvest; unutrašnja dešavanje u junacima

-Herojsko trojstvo - Perović Batrić, Vuk Mandušić, Vuk Mićunović

*Iguman Stefan
- pojavljuje se dva puta
- javlja se u presudnim trenucima
- daje moralno i filozofsko opravdanje za istragu poturica
-pokazuje borbu za opstanak u prirodi
-poseduje duhovne oči

-prvi put: vreme je u skladu sa osećanjima junaka (kao u pesmi "Početak bune protiv dahija")
-drugi put: na Badnje veče (prikazuje sukob u Kosmosu - borba suprotnosti; ističe neminovnost onoga što treba da se desi)

*Uloga kola
1. Nosilac kolektivne oslobodilačke svesti
2. Izražava mišljenje naroda
3. Podražava Kosovski boj i mit o junaštvu
4. Prekoreva crnogorske vladare zbog neodlučnosti
5. Nosilac svesti o časti, junaštvu i ljubavi prema slobodi

*Odnos tri civilizacije
1. crnoforska patrijarhalno - plemska (folklorni život, čojstvo i junaštvo, ideal življenja - sloboda, junaštvo i čojstvo)
2. evropska mletačka (o njima priča vojvoda Draško) (odsustvo ljudskog dostojanstva, slobode i pravde; izrabljivačka svest; kapitalistički društveni sistem (ideal im je novac))
3. muslimanska (feudalna tiranija; osvajački, porabljivački duh; prisutan je zakon sile i oružja)